Geloof het of niet, maar het komt nog steeds voor dat medische gegevens per fax worden verzonden of zelfs handmatig worden overgetypt. Dit leidt niet alleen tot aanzienlijk extra werk, maar resulteert ook in onvolledige patiëntendossiers en verhoogt de kans op fouten.
Op 18 april 2023 is daarom het Wetsvoorstel Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg (Wegiz) aangenomen door de Eerste Kamer en vanaf 1 juli 2023 is deze wet ingegaan. Met deze wet moeten de betreffende gegevens elektronisch en op een eenduidige manier tijdig worden uitgewisseld. We leggen je in deze blog uit wat de situatie is, wat de gevolgen zijn en voor wie de wet geldt.

Uitwisselen cliëntgegevens is een langzaam proces

Wat je op dit moment veelal ziet, is dat het uitwisselen van gegevens (dataportabiliteit) tussen zorgprofessionals niet altijd van harte gaat. Op het moment dat een cliënt overstapt van zorgaanbieder (instelling of praktijk), bijvoorbeeld omdat deze verhuist, vraagt deze zijn/haar gegevens op bij de huidige beheerder van deze gegevens. Het overzetten van de gegevens duurt tot op heden erg lang of gaat fout, omdat alles handmatig overgezet wordt. Er is dus nog geen waterdicht systeem of wettelijke verplichting die dit proces veilig en foutloos maakt.
Deze moeilijkheden zijn, zeker in het geval van zorgadministratie, onderwerpen die in Den Haag besproken moeten worden om tot een oplossing te komen. Zo heeft de Tweede Kamer een wetsvoorstel aangenomen dat ervoor moet zorgen dat de verschillende systemen met elkaar kunnen communiceren: de Wegiz (wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg). Onlangs is dit voorstel ook aangenomen door de Eerste Kamer en is de wet per 1 juli officieel ingegaan.

Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz)

Deze wet draagt zorg voor de uitwisselbaarheid van gegevens, zodat zorgprofessionals eenvoudig en snel gegevens op kunnen vragen en hulp kunnen bieden aan de cliënten. Te beginnen met de medicatieoverdracht, wat vanaf volgend jaar verplicht uitwisselbaar moet zijn. Andere vormen van data-uitwisseling zullen in 2024 ontwikkeld en verplicht worden. Het is dus zeker weten een langetermijnproject en het zal nog enige tijd duren totdat alles definitief en werkzaam is.

Minder administratie

Het elektronisch uitwisselen van medische informatie zorgt ervoor dat deze sneller wordt overgedragen van de ene zorgverlener naar de andere. Dit heeft verschillende voordelen. Zo zorgt het voor een aanzienlijke verbetering van de kwaliteit van de zorg en hoeven patiënten hun medische situatie niet opnieuw uit te leggen aan verschillende zorgverleners. Daarnaast vermindert het de administratieve lasten voor zorgaanbieders, waardoor zij meer tijd kunnen besteden aan hun patiënten. Er wordt verwacht dat de elektronische gegevensuitwisseling zal leiden tot een vermindering van ziekenhuisopnames en een verbetering van de zorg in het algemeen.

Voor wie gaat de Wegiz gelden?

De Wegiz is van toepassing op verschillende zorgaanbieders, waaronder individuele zorgverleners zoals huisartsen en apothekers, evenals zorginstellingen zoals GGZ-instellingen, ziekenhuizen, geboortezorgcentra en verpleeghuizen. Bovendien is de Wegiz ook relevant voor softwareleveranciers, aangezien er specifieke eisen worden gesteld aan de systemen die worden gebruikt voor gegevensuitwisseling.

Privacy

Uiteraard is onder de Wegiz ook de AVG en specifieke regelgeving in de sector van toepassing. De bestaande juridische principes voor het uitwisselen van patiëntgegevens blijven ook onder de Wegiz hetzelfde. Dit betekent bijvoorbeeld dat zorgverleners verantwoordelijk zijn voor het bewaren en beheren van medische dossiers en gebonden zijn aan geheimhoudingsplicht. Patiënten hebben specifieke rechten met betrekking tot de gegevens in hun dossier, zoals het recht op inzage, rectificatie en het wissen van gegevens. Bovendien moet het mogelijk zijn voor patiënten om onjuiste gegevens in het dossier te laten wijzigen, zelfs met terugwerkende kracht.

Wegiz en het Elektronisch Cliëntendossier (ECD)

Hoewel een ECD inderdaad bijdraagt aan gegevensuitwisseling binnen een specifiek zorgnetwerk, heeft de Wegiz een bredere reikwijdte. De Wegiz is gericht op het verbeteren van de gegevensuitwisseling tussen verschillende zorgverleners en zorginstellingen, ongeacht het gebruikte systeem of de infrastructuur. Het heeft betrekking op de wettelijke en technische aspecten van gegevensuitwisseling en legt verplichtingen op aan zorgaanbieders en softwareleveranciers om veilige en gestandaardiseerde uitwisseling te waarborgen. Het ECD kan als een component binnen dit bredere kader worden beschouwd, waarbij het zorgdraagt dat gegevens volgens de Wegiz standaard worden opgeslagen en uitgewisseld.